tag:blogger.com,1999:blog-15953227895722508992024-02-21T07:44:52.959+02:00ο άσφαλτος και άλλες ιστορίεςNamelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.comBlogger17125tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-90547585486999326582012-07-03T14:54:00.002+03:002012-07-03T14:54:38.839+03:00πάρε το ποτήριον τούτο και περιπάτει<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Κύριε πρόεδρε, το πράμα έχει ως έτσι:<br />
<br />
Ήμανε στο χωριό μου, γιατί αφού είν' καλοκαίρι, είπαμε με τη Γιώτα μου να πάμε να δούμε τη μάνα της, να δούνε και λίγο πράσινο τα παιδιά να ξεσκάσουν. Η μάνα της, βέβαια, έχει πεθάνει ο σχωρεμένος ο άντρας της, και ένα αρχίδι δεν έχει στο σπίτι να της κάνει τις δουλειές. Με το που πάτησα, το λοιπόν, μου έδωσε ένα κλαδευτήριο στο χέρι και μέτρεχε πέρα δώθε να κλαδεύω. Μετά μέβαλε να ποτίσω με το ποτιστήριο. Μετά μούδειξε ένα σκαλιστήριο και με έβαλε να σκάβω. Δεν πρόλαβα να κάτσω τον κώ- ε, σχωράτε με! Δεν πρόλαβα να κάτσω λίγο να παίξω λίγο Angry Birds στο αηφόν, κάποιος φώναξε <i>"Ώρα για πατητήριο!" </i>και έγινε χαμός, πήγαμε όλοι μαζί στο κτήμα να πατήσουμε σταφύλια. Ε και που λέτε, πατήσαμε, γίναμε σκα- εννοώ μούστεμα από μούσκο, και γυρίσαμε. Μετά είπαμε να πιούμε καμιά μπίρα, αλλά είχαμε ξεχάσει το ανοιχτήριο, και έκοψα το χέρι μου να την ανοίξω.<br />
<br />
Γύρισα εγώ στην Αθήνα, που λέτε, και καθήμανε στη βεράντα μου μια μέρα, κι ήρθε λέει ένας δικαστηριακός επιμελητής, και μου έδωσε ένα χαρτί. Τιναφτό, του λέω, ειδοποιητήριο μου λέει. Και τι να το κάνω 'γω το ειδοποιητήρι, του λέω. Μου λέει, ειδοποιηθήκατε, διαβάστε. <br />
<br />
Κι έλεγε το χαρτί, τα σταφύλια λέει που πατήσαμε, δεν ήταν όλα δικά μας, κλέψαμε κι από του γείτονα λέει. Κι εγώ που να το ξέρω χριστιανέ μου, λέω; Μου λέει, αυτά να τα πείτε στο δικαστή, εγώ ένας υπάλληλος είμαι. Και του είπα θα έρθω στο δικαστήρι να σας τα πω, κύριε δικαστή, και τι μου λέει. Δικαστήριο, κύριε. Ε και ήρθα και σας ταπα χαρτί και καλαμάριο, κύριε δικαστή!<br />
<br />
Αμ, κατελάβατε; Ο καψερός, επειδής τον διόρθωσε ο... δικαστηριακός επιμελητής (βρε τον δικαστικό επιμελητή τι του έμελλε να πάθει στο στόμα του άξεστου!), πήγε στο δικαστήριο και τα διόρθωσε όλα!!! Το τι πατητήριο, ανοιχτήριο, ποτιστήριο, ποτήριο, κλαδευτήριο ακούστηκε εκείνη τη μέρα, δε λέγεται! Με τόση φόρα που πήρε, ο κουτεντές, σε λίγο θα έλεγε και εργαστήριο, και γυμναστήριο, και αποχωρητήριο! Βρε μπα σε καλό μας τι πάθαμε.<br />
<br />
Άλλα τα ελληνικά της αλεπούς, κι άλλα της γλαύκας.</div>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-16652374374008943772012-06-30T16:12:00.013+03:002012-06-30T16:12:50.155+03:00Πνευματιστής!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Από διαφημιστικό φυλλάδιο για Αφρικανό Μέντιουμ:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ΜΕΝΤΙΟΥΜ SAIDY ΜΕΓΑΛΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ<br />
<i>Πνευματιστής!</i><br />
<br />
...<br />
<br />
Λύνω σημαντικές υποθέσεις σεξουαλικού περιεχομένου. Επιτυχίες Επαγγελματικές συμβουλές και πολλά άλλα.</blockquote>
Από κάτω, μετάφραση (σορτ οβ):<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
SAIDY INTERNATIONAL AFRICAN<br />
<i>SPIRITUAL HEALER AND ADVISOR</i><br />
<br />
...<br />
<br />
Impotency sexual court case exams carrier. Successful business depression and many other things.</blockquote>
<br />
Πολύ διαφορετική εικόνα παρουσιάζει στους ξένους ο κύριος. Ύποπτα πράματα!</div>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-74625009549649491812012-06-28T04:44:00.000+03:002012-06-28T04:48:04.622+03:00Αντί απολογίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-size: small;">Πάρτε εδώ: </span><span style="font-size: small;"><a href="http://youtu.be/0tMohvJ5Sxs?t=1m30s">http://youtu.be/0tMohvJ5Sxs?t=1m30s</a></span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">Πυξ, πυξ, πυξ! </span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">Και γενικά: <a href="http://www.youtube.com/playlist?list=PLFE54094D5E5B244E">Λίστα της συμφοράς</a></span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">Απολαύστε την Άννα Τζιροπούλου σε όλο της το αρχαιολατρικό μεγαλείο. </span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">Παρεμπιπτόντως, προτείνω drinking game: κάθε φορά που η Άννα Τζιροπούλου επαναλαμβάνει μια λέξη περισσότερες φορές από όσες χρειάζονται, πίνουμε σφηνάκι(ον) (δείτε ιδίως το βίνδεο για το αυγό και το αυτί και το ναύτη για να καταλάβετε τι εννοώ). Θαρρώ λίγοι θα αντέξουν πάνω από δύο βίνδεα (ελληνική λέξη, παρεμπιπτόντως, από το βιν και το δέος, παναπεί το δέος για το Βιν Ντήζελ, ο οποίος έχει καταντήσει πρωταγωνιστής βινδεοκασεττών ως επί το πλείστον, εξ ου και η λέξη)</span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">(και η βινδεοκασέττα ελληνική λέξη, διότι βίνδεο + κασέ + τα, όλα προφανώς αρχαιοελληνικής προελεύσεως)</span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">(α, και να μην ξεχάσω! Συγχωρέστε με, λησμονήσω εννόουν. Και το Ντήζελ ελληνική λέξη, καθ' ότι ενδήζελ ήταν το ζελέ (γέλη δηλαδή) που έβαζαν οι γυναίκες στα ένδη τους (στα ενδότερα, στο αιδοίο τους ντε), όταν εφαντασιώνοντο και ενέχωναν εις αυτό αγγούρια, και για να μην τις πονή την άλλη μέρα έβαζαν τούτη τη γέλη ως λιπαντικό. Ο Βιν Ενδήζελ είναι μεγάλος παίδαρος αλλά και γνώστης της ιστορίης μας, και ως εκ τούτου επέλεξε τούτο το καλλιτεχνικόν επώνυμο δια να δείξει την αγάπη του για την αρχαία Ελλάδα και το γυναικείο αυνανισμό)</span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">(άλλη λέξη μη ελληνική έγραψα; ωχ, έγραψα drinking game και το έγραψα και με σατανικούς - εννοώ λατινικούς χαραχτήρες. Άσε, τούτο θα το αγνοήσω, δε μου ταιριάζει τίποτα.)</span><span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">Απλώς ήθελα να πω πως ετοιμάζεται ποστ σχετικά με το </span><i><a href="http://www.sarantakos.com/language/metempodion.html"><span style="font-size: small;">Γλώσσα μετ' εμποδίων</span></a></i><span style="font-size: small;">, το οποίο διαβάζω. Είναι φανταστικό, ωστόσο μου δημιουργήθηκαν αρχές συζητήσεων, τις οποίες και θα αναλύσω. Ελπίζω να το δει και ο συγγραφέας (νατζ νατζ, γουινκ γουινκ). </span><br />
<span style="font-size: small;"><br /></span><br />
<span style="font-size: small;">ΥΓ. Κάτι περίεργο έχει συμβεί με τα μεγέθη και τα κενά ανάμεσα στις παραγράφους. Τεσπα. Θα το λύσομε σιγά σιγά. </span></div>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-46369493119079150192009-01-30T02:21:00.007+02:002009-01-30T18:50:32.001+02:00Απάτη! :-o<span style="font-size:85%;">Δηλώνω άφωνος. Απάτη! Προδοσία! </span><p><span style="font-size:85%;">Εκεί που διάβαζα τον Μπάμπι στην τουαλέτα (ναι, δεν είχα κάτι άλλο να διαβάσω), έπεσα πάνω σε κάτι που δεν περίμενα. Σε <a href="http://oasfaltos.blogspot.com/2008/09/blog-post_10.html">παλαιότερο ποστ</a>, είχα παραθέσει λίστα με λέξεις που είχαν παραφθαρεί από την πορεία τους μέσα στους αιώνες. Που να φανταστώ ο καψερός ποια παρέλειψα. <br /></span></p><p><span style="font-size:85%;">Ντισκλέημερ: οι καρδιακοί παρακαλούνται για λόγους διασφάλισης του βλογ, να μην συνεχίσουν.<br /></span></p><p><span style="font-size:85%;">Το *<em>φτιάχνω</em> προέρχεται από το <em>ευθειάνω</em></span><span style="font-size:85%;">.</span><span style="font-size:85%;"><br /></span></p><p><span style="font-size:85%;"></span><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 384px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhs321ZfCrV05PrYzWaQKUOqrc0_DWK795zy4jAlveEQZxbl-1MTu6PddTWNikL0uQfJWgO6Ha1OP01Olg3-BX2uscz2fZKIxuVjcOvESzfF-VWYuBzEjfDHjaV3vq86G7hH7WZ1MQWukj_/s400/fffffffffffffffffffffffffffff.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296878340399793218" /><span style="font-size:85%;"><br /></span></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><span style="font-size:85%;">Μηδέν. Ψάχνω <em>άμεσα</em></span><span style="font-size:85%;"> άλλη λέξη προς αντικατάσταση αυτής. Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλώ να κάνουν τις προσφορές τους στα κόμμεντ. Επίσης, δηλώνω ότι έχασα πια κάθε ίχνος εμπιστοσύνης, πλέον κάθε λέξη είναι ύποπτη και προσωρινή. Μέχρι να τη δω σε δύο λεξικά είμαι δύσπιστος. Φευ, ωιμέ και αλί! </span><span style="font-size:85%;"><br /></span></p><p><span style="font-size:85%;">Αυτά. <br /></span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-39125091676594050642009-01-15T01:14:00.012+02:002009-01-15T03:16:27.829+02:00Άτζελας συνέχεια<p><span style="font-size:85%;">Με έκπληξή μου, γράφω άλλο ένα ποστ υπερασπιζόμενος την Άτζελα! Τσκ τσκ. Η Άτζελα αποδεικνύεται σθεναρός αγωνιστής στον αγώνα για τη γλώσσα, παρά αυτά που λένε οι κακές γλώσσες. Τους βγάζει τη γλώσσα και γλωσσοπλάθει ακάθεκτη. Γλώσσα δε βάζει μέσα της- καλά, σκάω, συνεχίστε να διαβάζετε, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=DTHXY3Yho1g">φανταστικοί αναγνώστες</a>! </span></p><p><span style="font-size:85%;">Λεπόν. Όπως παρατήρησε η Αγγελική τις προάλλες (γειαα), εκτός από το <em>άσφαλτος</em></span><span style="font-size:85%;">, και το παρακάτω γλωσσικό ολίσθημα της Άτζελας έχει περισσότερο ψαχνό από ό,τι φαίνεται αρχικά (ξαναπαραθέτω από <a href="http://www.xplorer.gr/jokes/jokes_gr2.htm">εδώ</a>):</span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">Ρε παιδια δεν καταλαβαινω Αραβικα, δεν ειμαι Αραβιδα.<br />Αντζελα<em>(sic)</em> Δημητριου</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Η Αγγελική έθεσε το εξής στο τραπέζι. Υπάρχει σωστή λέξη για αυτή την έννοια; </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αρχικά, για να το πάρουμε από την αρχή: η λέξη χρειάζεται; Θεωρώ πως υπάρχουν γυναίκες στην εθνική ομάδα των Αράβων. Ειδάλλως, είναι πολύ εντυπωσιακό πως πολλαπλασιάζονται, εκτός κι αν κλέβουν γυναίκες από τον υπόλοιπο κόσμο, στην οποία περίπτωση και πάλι είναι εντυπωσιακό, θέλω κι εγώ να κλέψω γυναίκες από όλο τον κόσμο. Δυστυχώς όμως, φαίνεται πως υπάρχουν ντόπιες γυναίκες στην Αραβία, έχω δει φωτογραφίες. Οπότε, η λέξη χρειάζεται. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ποια είναι, όμως; Αν εξετάσουμε άλλα ονόματα εθνών, για να αντλήσουμε ίσως έναν κατ' αναλογία τύπο, διαπιστώνουμε πως τα περισσότερα έχουν πολύ διαφορετικούς τύπους από τη λέξη <em>Άραβας</em></span><span style="font-size:85%;">. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως τα περισσότερα είναι δευτερόκλιτα (τι μαθαίνει κανείς όταν ξανανοίγει την Γραμματική της Αρχαίας του σχολείου, χε), ενώ το <em>Άραβας</em></span><span style="font-size:85%;"> </span><span style="font-size:85%;">τριτόκλιτο </span><span style="font-size:85%;">συμφωνόληκτο. Ωστόσο, παραμερίζοντας αξιοπρέπεια και κάθε ίχνος γλωσσικής συνέπειας, έτσι για να γουστάρουμε, σας παρουσιάζω τα: <em>Αραβέζα </em></span><span style="font-size:85%;">(κλαπ-κλαπ-κλαπ-κλαπ), <em>Αραβή</em></span><span style="font-size:85%;"> (κλαπ-κλαπ-κλαπ-κλαπ), </span><span style="font-size:85%;"><em>Αράβια</em></span><span style="font-size:85%;"> </span><span style="font-size:85%;">(κλαπ-κλαπ-κλαπ-κλαπ), </span><span style="font-size:85%;">και <em>Αραβίνα</em></span><span style="font-size:85%;"> </span><span style="font-size:85%;">(κλαπ-κλαπ-κλαπ-κλαπ)! Και επιστρέφουμε. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Τυχαία, συμφωνόληκτο όπως και το <em>Άραβας</em></span><span style="font-size:85%;"> είναι το <em>Έλληνας. </em></span><span style="font-size:85%;">Τουλάχιστον στα αρχαία, αν και διατηρούν την ομοιότητά τους και στη νεοελληνική. Ας δούμε λοιπόν τι γίνεται εδώ. <em>Έλληνας-Ελληνίδα -> Άραβας-Αραβίδα</em></span><span style="font-size:85%;">. Ω (του θαύματος)! Εν τω μεταξύ η κατάληξη είναι κοινή και σε ονόματα εθνών άλλων κλίσεων: <em>Γαλλίδα, Αγγλίδα, Ισπανίδα, Αμερικανίδα, Ιταλίδα, Ρωσίδα, Βολίδα*. </em></span><span style="font-size:85%;">Την <a href="http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%22-%CE%B9%CE%B4%CE%B1+2%22&dq=">έχει</a> μέχρι και το λεξικό του Τριανταφυλλίδη. </span><span style="font-size:85%;"></span></p><p><span style="font-size:85%;">Όχι μόνο αυτό, αλλά, αν έχετε το Δία σας (ο οποίος γενικά <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/gamietai_o_Dias_1564">γαμιέται</a> - <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/Κατηγορία:Παιδιά_του_Δία">ιστορικό στοιχείο</a>, ε, αδιαμφισβήτητα), ακόμα και στα αρχαία, η λέξη υπήρχε και ήταν <em>Αραβίς</em></span><span style="font-size:85%;"> (τόδε έφη Μπάμπι)! </span></p><p><span style="font-size:85%;">Συνεπώς, η Άτζελα για άλλη μια φορά έκανε τα μαγικά της κι έπεσε πάνω σε έναν υπαρκτό και ολόσωστο τύπο. <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/kolofardos_945">Τυχερή</a>, βρε. Ή απλά έχει γλωσσικό δαιμόνιο. Ειλικρινά, έχω αρχίσει να αμφιταλαντεύομαι σχετικά με αυτό. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Το θέμα είναι, τελικά, ποια είναι η σωστή λέξη; Εγώ ψηφίζω <em>Αραβίδα</em>. Γενικά τα ονόματα λαών είναι ένας αχταρμάς (μια μέρα θα κάνω ένα ποστ-διάλειμμα για τις Τούρκικες λέξεις στην νεοελληνική), και χαλαρά χρησιμοποιούμε ό,τι μας καβ-ε, ό,τι μας ακούγεται καλά. Και το λέω, γιατί πέρα από τις κανονικές ονομασίες (<em>Γαλλίδα, Βολίδα, </em></span><span style="font-size:85%;">κ.ο.κ.), υπάρχουν και τα <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/Gouantafak_6537">γουανταφάκ;</a>!, όπως <em>Ρουμάνα, Τσέχα, Σέρβα, </em></span><span style="font-size:85%;">και λοιπά, που δεν έχουν ιδιαίτερη λογική. </span><span style="font-size:85%;">Εν τω μεταξύ, προσέξτε ότι είναι όλα ανατoλικό μπλοκ. Χαλαρά οι 'χαλασμένες' ονομασίες είναι προϊόν του Ψυχρού Πολέμου. Χα! <em>Και</em></span><span style="font-size:85%;"> θεωρίες συνωμοσίας σε αυτό το βλογ. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αναφέρω απλώς και το εξής σχετικό: <em>υπάρχει και η λέξη αραβίδα</em></span><span style="font-size:85%;">. Είναι ένας παλαιός τύπος αυτόματου πυροβόλου όπλου. Οι απόψεις για την προέλευση της λέξης διίστανται (κυριολεκτικά, ανάμεσα σε Μπάμπι και Τριανταφυλλίδη, άλλες πηγές δεν έχω). Άλλος λέει πως έρχεται από τη λέξη <em>Αραβίς</em></span><span style="font-size:85%;">, το θηλυκό του <em>Άραψ</em></span><span style="font-size:85%;"> στα αρχαία (χρησιμοποιούταν λέει συχνά όπως έκαναν οι Άραβες), άλλος εκτιμά πως είναι "ίσως παρετυμ. ή παρανάγνωση του γαλλ. carabine `καραμπίνα΄". </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και για να καγχάσουμε όλοι μαζί (ή τουλάχιστον θα καγχάσω εγώ), όπως συνηθίζεται στο τέλος κάθε ποστ, σας παραθέτω και τι λέει ο Μπάμπι για το θηλυκό του Άραβα: </span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">[...]χωρίς τύπο θηλυκού· λέγεται συνήθως "γυναίκα Άραβας"</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Ααααααααχαχαχαχαχα! Ναι. Για πες. Ο Γούγλης απαντάει <a href="http://www.google.com/search?client=opera&rls=en&q=%22%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1+%CE%86%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CF%82%22&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8">λολ</a>. Και αν προσέξετε, τα μισά αποτελέσματα δεν είναι καν γνήσιες εμφανίσεις του "τύπου", αφού είναι αναφορές στο λήμμα του Μπάμπι (εν τω μεταξύ, μόλις είδα πως έχει αναφερθεί στο θέμα και ο Νίκος Σαραντάκος - <a href="http://www.sarantakos.com/language/kotsanologio13.html">διαβάστε το κείμενο</a>, λέει). Αυτά. </span></p><p><span style="font-size:78%;"><em>*</em>πω ρε πούστη, δεν είμαι αστείος. Δεν το εξηγώ, αν το καταλάβατε, συλλυπητήρια.</span><span style="font-size:85%;"><br /></span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-68965298984981547542008-12-10T04:14:00.002+02:002008-12-10T04:28:48.373+02:00γελάω πολύ<p><span style="font-size:85%;">...όταν εθνικιστές/πατριώτες κάνουν ορθογραφικά. "Αυτό δεν είναι [...] παρά <em>σαφή</em> υποδαύλιση...". "παρέκλιση". </span><span style="font-size:85%;"><br /></span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-69782170389248494032008-12-02T02:13:00.012+02:002008-12-02T04:11:18.812+02:00οι συστάσεις είναι περιττές (μια θα αρκούσε)<span style="font-size:85%;">H φράση <em>'οι συστάσεις είναι περιττές</em></span><span style="font-size:85%;">', είναι γνωστή στον κόσμο της χημείας: η σύσταση μερικών ουσιών είναι τόσο γνωστή, που δε χρειάζεται καν να αναφερθεί. Αυτό που δε γνωρίζει ο πολύς κόσμος, όμως, είναι πως υπάρχει μια ομόηχη φράση και έξω από τον κόσμο της χημείας: '</span><span style="font-size:85%;"><em>οι συστάσεις είναι περιττές</em>'. </span><p><span style="font-size:85%;">Προσέξτε πως οι δύο φράσεις ακούγονται ακριβώς ίδιες. Πείτε τις δυνατά, και εκπλαγείτε με την ομοιότητα. Θα έλεγε κανείς πως είναι δίδυμες, αν και οι οικογένειές τους το αρνούνται. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Η πηγή αυτής της περίεργης σύμπτωσης δεν είναι το γνωστό κινηματογραφικό κλισέ των ασχέτων αλλά πανομοιότυπων ανθρώπων που συναντούν ο ένας τον άλλο και αποφασίζουν να ανταλλάξουν ζωές για μια μέρα ("η ομοιότητα είναι εκπληκτική!" - σας προκαλώ να βρείτε σενάριο τέτοιας ταινίας που δεν περιέχει αυτή την πρόταση). Είναι κάτι μάλλον σαν αυτό:</span></p><img src="http://img114.imageshack.us/img114/7812/18954210yp6ba5.jpg" border="0" alt="Image Hosted by ImageShack.us" /><br /><p><span style="font-size:85%;">Το μπέρδεμα δημιουργείται από τις λέξεις <em>συστάσεις</em></span><span style="font-size:85%;"> και <em>συστάσεις, </em></span><span style="font-size:85%;">οι οποίες προέρχονται από τους ίδιους γονείς, άσχετα αν οι οικογένειές τους το αρνούνται. Και θα αποκαλύψουμε ευθύς αμέσως (συνεχίζω με τα κλισέ, είναι ας πούμε <a href="http://www.youtube.com/watch?v=psIQnTXQ9Ms&feature=related">this post's own particular idiom</a>), με αποδείξεις, την αλήθεια!</span></p><p><span style="font-size:85%;">Το <em>συνιστώ</em></span><span style="font-size:85%;"> ήταν ένα θεοσεβούμενο, καθώς πρέπει ρήμα. Όμως ο κόσμος προχωρεί, οι καιροί αλλάζουν (o tempo'a, o mo'es), και οι θρησκείες το ίδιο. Οι θεοί που σεβόταν το <em>συνιστώ</em></span><span style="font-size:85%;"> ήταν δώδεκα και ζούσαν πάνω σε ένα βουνό, μέχρι που κάποιος το ανέβηκε και ανακάλυψε ότι δεν ήταν κανείς εκεί πάνω. Για να μην μακρηγορήσω, το <em>συνιστώ</em> αναγκάστηκε να αλλάξει όνομα, τόπο κτλ. Πήρε το όνομα ενός παλιού εξαδέλφου (του <em>συστήσω</em></span><span style="font-size:85%;">), και άλλαξε τελείως ζωή. Κατά μια έννοια, ήταν σα να μπήκε σε ένα γλωσσικό πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων (γουίτνες προτέξιον πρόγκραμ, αμέ)! Κλισέ.</span></p><p><span style="font-size:85%;"> </span><span style="font-size:85%;">Η μαλακία είναι πως το αρχικό ρήμα <em>επέζησε</em> στη νεοελληνική! Και σαν καλή, χριστιανική γλώσσα, η νεοελληνική δέχτηκε και τα δύο ρήματα. Έτσι, μια μέρα κι εγώ, αθώος, χρειάστηκα ένα ουσιαστικό που να δηλώνει την πράξη του <em>συστήνω</em>. "...σύστηση; όχι, αυτό δεν υπάρχει. σύσταση; όχι, αυτό είναι του <em>συνιστώ</em></span><span style="font-size:85%;"> - γουέητ α μίνιτ!" Και κάπως έτσι φτάσαμε εδώ. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Τελικά, εγώ είμαι γκρινιάρης, ή η νεοελληνική παραείναι <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/partola_22">δεκτική</a>; Τσκ Τσκ. Αυτό το φαινόμενο έχει παραγίνει: λέξεις που έχουν αλλάξει σημασία, συνυπάρχουν με άλλες που έχουν κρατήσει την αρχική, ή με <em>τις ίδιες </em></span><span style="font-size:85%;">τις αρχικές, και χωρίς καμία λογική σημαίνουν άλλα πράγματα. </span><span style="font-size:85%;"> </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αλλά πες ότι δεχόμαστε πως οι λέξεις αλλάζουν έννοια στην φυσική πορεία της γλώσσας. Σύμφωνοι. Άλλη μια βάσιμη απορία είναι, πως έφτασε η μετεξέλιξη του <em>συνιστώ</em></span><span style="font-size:85%;">, να σημαίνει 'γνωρίζω κάποιον σε κάποιον άλλο'; Διευκρινίζω πως αυτό είναι ειλικρινής απορία, και δεν περιέχει κατάκριση (εντάξει, μπορεί λίγη). Μπάχαλο. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και η άχρηστη (αλλά διασκεδαστική) πληροφορία της ημέρας: </span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">(σχόλιο σε λέξη από το λεξικό του κου Μπάμπι) <strong>συνίσταται-συνιστάται. </strong></span><span style="font-size:85%;">Οι λέξεις διαφέρουν στη σημασία τους: Το <em>συνίσταται </em></span><span style="font-size:85%;">σημαίνει (ανάλογα με την πρόθεση, με την οποία συντάσσεται): 1) "αποτελείται" [...] 2) "έγκειται, βρίσκεται, υπάρχει" [...]. Αντίθετα, το <strong>συνιστάται</strong></span><span style="font-size:85%;"> σημαίνει "προτείνεται, δίδεται η συμβουλή, γίνεται η σύσταση" [...]</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Χα. Υπάρχουν πολλά που βρίσκω διασκεδαστικά, αλλά δε θα τα αναφέρω όλα. Το μόνο που απλά <em>δεν μπορεί</em></span><span style="font-size:85%;"> να μην αναφερθεί, είναι πως ένας από τους δύο τύπους είναι </span><span style="font-size:85%;">απλά</span><span style="font-size:85%;"><em> λάθος</em></span><span style="font-size:85%;">. Και μάλιστα, θα τολμήσω να πω πως είναι ο δεύτερος, εφόσον το 'αι' στο τέλος της λέξης ήταν βραχύ, και επομένως δεν υπάρχει λόγος καθόδου του τόνου. Εάν κάνω λάθος, διορθώστε με. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-88895992048688947672008-11-02T14:56:00.006+02:002008-12-02T04:14:09.609+02:00πάμε από 'δω<p><span style="font-size:85%;">Η φράση του τίτλου, από τότε που την πρόσεξα, άρχισε να μου χτυπάει άσχημα. Σκεφτείτε τη κυριολεκτικά. Εάν δε σας ενοχλεί, επιτρέψτε μου να βοηθήσω (για να ενοχληθείτε κι εσείς). </span></p><p><span style="font-size:85%;">Έστω ότι κάτι είναι στο Α, και πάει στο Β. Κυριολεκτικά, μεταφορικά, όπως να 'ναι. Η έννοια του <em>από</em></span><span style="font-size:85%;">, όπως τουλάχιστον δείχνει η συντριπτική πλειοψηφία των χρήσεών του, φαίνεται στη φράση "<em>Β από Α</em></span><span style="font-size:85%;">"</span><span style="font-size:85%;">, που περιγράφει το παραπάνω γεγονός</span><span style="font-size:85%;"><em>. </em></span></p><p><span style="font-size:85%;">Όταν όμως λέμε "πάμε από 'δω", είμαστε στο Α, και θα μεταβούμε στο Β. Και αυτό το ονομάζουμε να "<em>πάμε από το Β</em>". Εγώ φταίω; </span></p><p><span style="font-size:85%;">Φαίνεται πως μάλλον ο ένοχος είναι η σωστή χρήση της πρόθεσης, στο φράση "<em>έρχεται από 'δω</em>". Με την πολλή χρήση, ίσως το συλλογικό γλωσσικό ασυνείδητο παρερμήνευσε τη φράση "από 'δω", και της έδωσε τη σημασία της τοποθεσίας, άσχετα με την κατεύθυνση της κίνησης προς ή από αυτήν. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Εγώ μια φορά, παλεύω να λέω "θα πάμε προς τα εδώ". Μετά χαράς όμως, διαπιστώνω ότι η φράση "άντε από 'δω", είναι σωστή και σοφά πλασμένη, και μπορείτε να συνεχίσετε να τη χρησιμοποιείτε άφοβα. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-80302900622075337692008-10-20T01:27:00.010+03:002008-10-21T06:10:04.482+03:00αξιολάτρευτες βλακειούλες<p><span style="font-size:85%;">Σήμερα θα μιλήσουμε για μικροπράγματα. Πραγματάκια, αν θέλετε. Το χαρακτηριστικό αυτών των πραγματακίων δεν είναι τόσο το ότι είναι μικρούλια, αλλά το ότι δεν έχουν γενική. <em>Γενικούλα</em></span><span style="font-size:85%;">. Αυτή την αξιαγάπητη πτωσούλα, μικροί μας τηλεθεατούληδες. </span><span style="font-size:85%;"></span></p><p><span style="font-size:85%;">Ας σκεφτούμε τώρα όλοι μαζί, ναι, και εσείς οι τηλεθεατούληδες στα σπιτάκια σας, γιατί τα καημενούλια τα ουσιαστικάκια δεν έχουν γενική όταν είναι μικρούλια; Ή μήπως μικράκια; Πάρτε τώρα τηλέφωνο στην εκπομπούλα μας, και πείτε μας το μακρούλι και το κοντούλι σας. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αυτό, αγαπητοί τηλεθεατούληδες, εμείς εδώ στην εκπομπή το λέμε <em>πρόχειρο σχεδιασμό</em></span><span style="font-size:85%;">. Φανταστείτε τώρα ότι είστε φιλολογούληδες και θέλετε να δημιουργήσετε κανόνες για τη γλώσσα σας, να ορίσετε μια μορφή της η οποία θα είναι αποδεκτή ως η σωστή. Στο έργο σας πρέπει να λάβετε υπ' όψιν σας την καθομιλουμένη μορφή της γλώσσας, αλλά και να την σουλουπώσετε εισάγοντας συνέπεια. Και ευρίσκεστε ενώπιον της υποκοριστικής κατάληξης. Δε γνωρίζω τι περνά από το μυαλό σας, πάντως θα πρέπει να είναι κάτι πολύ σημαντικό, για να παραβλέψετε ότι αυτή η αξιολάτρευτη καταληξούλα μετατρέπει το θύμα της σε ένα <em>τέρας χωρίς γενική</em></span><span style="font-size:85%;">. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Δε θέλω να παρεξηγηθώ, συνειδητοποιώ πως οι υποκοριστικές λέξεις είναι μια πολύ χαριτωμένη προσθήκη στη γλώσσα, και μάλιστα, δεν υπάρχει σε καμία άλλη από τις λίγες γλώσσες που γνωρίζω. Αυτό, οφείλω να ομολογήσω, είναι εντυπωσιακό, και σχεδόν πάντα το συναντώ ανάποδα: η νεοελληνική δεν έχει κάποια έννοια ή τρόπο έκφρασης που βρίσκω σε μια άλλη γλώσσα (συνήθως την αγγλική, που γνωρίζω καλύτερα). Άλλη χάρη έχει το <em>le petit enfant</em></span><span style="font-size:85%;">, κι άλλη το <em>παιδάκι</em></span><span style="font-size:85%;">. Από την άλλη, υπάρχει και το <em>du petit enfant</em></span><span style="font-size:85%;">. Εκεί σκάμε και τα μάτια κάτω. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ωστόσο, παρά τα οφέλη των υποκοριστικών, η υλοποίησή τους είναι απαίσια. Σύμφωνοι, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα σε όλες τις καταλήξεις. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Η κατάληξη </span><span style="font-size:85%;"><em>-ούλα</em></span><span style="font-size:85%;"> τα έχει καταφέρει σχετικά καλά: μπορώ να πω 'η αποφασιστικότητα στο βλέμμα της <em>σακούλας</em></span><span style="font-size:85%;">', και κανείς δε θα παραξενευτεί. Τουλάχιστον από τη γραμματική μου. Ωστόσο, εάν η γενναία σακούλα μου εμπνεύσει αποφασιστικότητα και σε άλλες συντρόφισσες σακούλες, τότε θα έχουμε την 'άποφασιστικότητα στο βλέμμα των <em>σακουλών</em></span><span style="font-size:85%;">'. Ή μήπως των <em>σακούλων</em></span><span style="font-size:85%;">; Μπλιαχ. Σε κάθε περίπτωση, η κατάληξη <em>-ούλα </em></span><span style="font-size:85%;">τουλάχιστον έκανε μια προσπάθεια (στη λέξη <em>σακουλίτσα</em></span><span style="font-size:85%;"> δε θα αναφερθώ γιατί θα μακρηγορήσουμε). </span></p><p><span style="font-size:85%;">Η κατάληξη <em>-ίτσα</em></span><span style="font-size:85%;"> πιθανώς ήταν αδύναμος χαρακτήρας, και επομένως ο συγχρωτισμός της με την <em>-ούλα </em></span><span style="font-size:85%;">στη λέξη <em>σακουλίτσα</em></span><span style="font-size:85%;">, την παρέσυρε κι αυτή στην ημιπαρανομία. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Η κατάληξη <em>-ίτσος</em></span><span style="font-size:85%;">, είναι ανύπαρκτη, εκτός από την εφαρμογή της στη λέξη <em>φιλεναδίτσος</em></span><span style="font-size:85%;">, που είναι πολύ χαρίεσσα, και την αφήνουμε ήσυχη. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Οι διάφορες άλλες αρσενικές καταλήξεις, <em>-ούλης</em></span><span style="font-size:85%;">, <em>-άκης</em></span><span style="font-size:85%;">, από την άλλη, είναι ιδιαίτερα βολικές, και οι κλίσεις τους ακούγονται ως εκ θαύματος δόκιμες. Εύγε. Αν και, αν θέλουμε να το ψειρίσουμε, η ονομαστική πληθυντικού των σε <em>-άκος</em></span><span style="font-size:85%;">, δε μου πολυκάθεται καλά στα αφτιά, αλλά με άκρατο γλωσσικό σεξισμό, θα το αγνοήσω. Άλλωστε τι να πουν και οι γεράκοι, τι τους ενδιαφέρει εάν είναι δόκιμοι ή όχι. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και ερχόμαστε στον πρωταγωνιστή της βραδιάς, τον εκλεκτό καλεσμένο, την κατάληξη <em>-άκι</em></span><span style="font-size:85%;">. Εδώ έχουμε μια κατάληξη που αφαιρεί ολοσχερώς τη γενική από τα θύματά της - ενικού <em>και </em></span><span style="font-size:85%;">πληθυντικού! Και δεν αρκείται σε αυτό!Δόλια, προσπαθεί να πείσει ότι <em>έχει</em> γενική, και μάλιστα λόγια, τουτέστιν <em>παιδακίου</em></span><span style="font-size:85%;">, <em>μαγκακίου </em></span><span style="font-size:85%;">και <em>μπουκαλακίου</em></span><span style="font-size:85%;">, κατά τα <em>υποθηκοφυλακείου </em></span><span style="font-size:85%;">και <em>Αρσακείου</em></span><span style="font-size:85%;">! Ναι, ναι, να την προσέχετε. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Εγώ την έχω πατήσει. "Άσ' το το μπουκαλάκι εδώ, μωρέ, σιγά. Ποια είναι η αξία του-"</span></p><p><img style="cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcZKmPbqSLOaP_bT0Y2Oxq6dPdNwrRgmsEqvWLzlOJK5haXnLdmo3eozrii3k6SvR3tHd6zeHHjLLiJz5veTHDEwm35h7O0OfYxFAdGZQzw8LVHA9Em1bpSx1XZlUjFi9YKCqoGaDVVB2b/s400/wat.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5259014601566142786" /></p><p><span style="font-size:85%;">..μπουκαλακίου;"</span></p><p><span style="font-size:85%;">Εν τω μεταξύ, δεν έχω καν αναφέρει ακόμα τη σύγχιση που επικρατεί σχετικά με την επιλογή της σωστής κατάληξης. <em>Τεχνούλα</em></span><span style="font-size:85%;">; <em>Τεχνίτσα</em></span><span style="font-size:85%;">; <em>Λεξικάκι</em></span><span style="font-size:85%;">; <em>Λεξικούλι</em></span><span style="font-size:85%;">; <em>Γλωσσίτσα;</em></span><span style="font-size:85%;"> <em>Γλωσσούλα</em></span><span style="font-size:85%;">; Όχι, πείτε μου τον κανόνα, και θα τον διαλαλήσω. Σας προκαλώ. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Γενικά, ένα έχω να πω. Ντροπίτσα. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και κουιζάκι: σε ποια πολυχρησιμοποιούμενη λέξη της καθομιλουμένης έχει επιζήσει η παλαιά υποκοριστική κατάληξη <em>-ίδιον</em></span><span style="font-size:85%;">; Βρείτε το και καγχάστε. </span></p><p><span style="font-size:78%;">Και τέλος ντισκλέημερ: γνωρίζω ότι την κανονικοποίηση της γλώσσας έκαναν σοβαροί άνθρωποι των οποίων το έργο και τις δυσκολίες δε συνειδητοποιώ. Δεν τους κατακρίνω. Ωστόσο ας κάνει κάποιος κάτι, ρε παιδιά. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-26405953311794417552008-09-20T14:07:00.005+03:002008-09-20T14:32:22.553+03:00το σύντομο ποστ: οι απαρχές<p><span style="font-size:85%;">Μερικές λέξεις είναι απλά άσχημες και αδέξιες. Στην κατηγορία εμπίπτει πανέμορφα μια σειρά από "ρήματα" που έχει συντεθεί από άλλα ρήματα. Ελάτε τώρα, όλοι ξέρουμε για ποια μιλάω. <em>Ανοιγοκλείνω</em></span><span style="font-size:85%;"><em>. Μπαινοβγαίνω. Βαζοβγάζω. </em></span><span style="font-size:85%;"><em>Αναβοσβήνω. Πηγαινοέρχομαι. </em></span><span style="font-size:85%;"></span><span style="font-size:85%;"></span></p><p><span style="font-size:85%;">Παραδόξως, από την αξιαγάπητη αυτή σειρά έχουν ξεφύγει διάφορες έννοιες, τις οποίες θέλω να προτείνω:</span></p><ul><li><span style="font-size:85%;"><em>Δινοπαίρνω</em></span></li><li><em><span style="font-size:85%;">Γραφοσβήνω</span></em></li><li><span style="font-size:85%;"><em>Κανοξεκάνω</em></span></li><li><span style="font-size:85%;"><em>Πινοφτύνω</em></span></li><li><span style="font-size:85%;"><em>βαφοξεβάφω</em></span></li></ul><p><span style="font-size:85%;">Φαίνεται ότι η παραγωγή αυτή περιορίζεται σε ρήματα ενεργητικής φωνής, γι' αυτό και δεν περιέλαβα και το <em>καθομαισηκώνομαι. </em></span><span style="font-size:85%;"> Άλλωστε υπάρχει η έκφραση "<em>σήκω-σήκω, κάτσε-κάτσε"</em></span><span style="font-size:85%;">, που καλύπτει την εννοιολογική λειτουργία του ρήματος. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και μια και το έφερε η κουβέντα, αναρωτιέμαι πως είναι το <em>blink</em></span><span style="font-size:85%;"><em> </em></span><span style="font-size:85%;">στα ελληνικά (<strong>εκτός </strong></span><span style="font-size:85%;">από το πανέμορφο "<em>ανοιγοκλείνω τα μάτια"</em></span><span style="font-size:85%;">). </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-39093647634280269412008-09-14T12:49:00.014+03:002008-12-02T04:20:39.697+02:00ό,τι κατελάβατε, κατελάβατε<p><span style="font-size:85%;">Το ρήμα <em>λαμβάνω</em>, είναι ένα προφανώς χρήσιμο και πολυχρησιμοποιούμενο ρήμα, και επίσης η βάση μιας μεγάλης σειράς συνθέτων ρημάτων. Λίγα δείγματα:</span></p><ul><li><span style="font-size:85%;">αναλαμβάνω</span></li><li><span style="font-size:85%;">περιλαμβάνω</span></li><li><span style="font-size:85%;">εκλαμβάνω</span></li><li><span style="font-size:85%;">καταλαμβάνω</span></li><li><span style="font-size:85%;">καταλαβαίνω</span></li></ul><p><span style="font-size:85%;">Ωπ. Κάτι συνέβη εδώ, σε αυτό το τελευταίο. Όλοι ξέρουμε ότι το <em>λαμβάνω</em></span><span style="font-size:85%;"> κάποια στιγμή έγινε <em>λαβαίνω</em>. Επίσης είναι προφανές από τα παραπάνω (και άλλα), ότι τα παράγωγά του ρήματα δεν το ακολούθησαν. Εκτός φυσικά από το <em>καταλαβαίνω</em>, το οποίο δεν πιάνω πως ακριβώς <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/tin_exo_dei_tin_eida_2709">την είδε</a>. Γενικά δεν ξέρω με ποιον τρόπο ή σειρά έγινε όλο αυτό ("let's not bicker and argue about 'o killed 'o"), αλλά το θέμα δεν είναι αυτό. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Η παραπάνω μικρή ασυνέπεια με βάζει σε πειρασμό να εικάσω ότι προέρχεται από τη συχνή χρήση του ρήματος. Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, δε θα ήταν κάτι σημαντικό, εάν δεν υπήρχε και αυτό το <em>καταλαμβάνω</em></span><span style="font-size:85%;">. Έτσι, δεν καταλαμβάνω τίποτα. Γλωσσική <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mitosis">μίτωση</a>! </span></p><p><span style="font-size:85%;">Δείτε τώρα τι γίνεται: έστω ότι μιλάμε για το παρόν. Εάν είμαι στρατιωτικός, <em>καταλαμβάνω</em></span><span style="font-size:85%;">, ενώ αν είμαι μαθητής, <em>καταλαβαίνω</em></span><span style="font-size:85%;"> (λέμε τώρα). Καλά μέχρι εδώ. Στο παρελθόν, όμως, ο στρατιωτικός<em> κατέλαβε</em></span><span style="font-size:85%;">, ο μαθητής <em>δεν κατάλαβε</em></span><span style="font-size:85%;">. Εδώ δεν υπάρχει ίχνος λογικής, αφού ακόμα και το <em>λαβαίνω</em> έχει αόριστο <em>έλαβα</em></span><span style="font-size:85%;">! Αλλά φυσικά, ας καταστρατηγήσουμε τους κανόνες, γιατί αλλιώς θα τα μπερδεύουμε, τα <em>δύο ίδια ρήματα</em></span><span style="font-size:85%;">. Επόμενος στόχος της επιτροπής αποσαφήνισης: ένα από τα <em>διάλειμμα</em></span><span style="font-size:85%;">, <em>διάλυμα</em></span><span style="font-size:85%;"> θα προφέρεται με ουρανικό <em>λι </em></span><span style="font-size:85%;">(εάν το λέω σωστά, χεχε)</span><span style="font-size:85%;"><em>.</em></span><span style="font-size:85%;"> </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ο μέλλοντας, από την άλλη, είναι πανομοιότυπος. Δεν ξεχωρίζεις γρι. Και εδώ δεν είναι απλά δύο ομόηχες λέξεις τις οποίες ξεχωρίζεις από τα συμφραζόμενα: είναι η ίδια λέξη ακριβώς! Καθυστέρηση. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Δε φτάνει λοιπόν που έχουμε αρχαίες και νέες λέξεις μαζί, που οι μισές κλίνονται ή έχουν χρόνους σύμφωνα με την αρχαία γραμματική, και οι άλλες με τη νέα, που κανείς δεν ξέρει τελικά ποιες αρχαίες λέξεις είναι αποδεκτές και ποιες όχι, έχουμε και λέξεις της αρχαίας, με τις αντίστοιχες τις νέας, ταυτόχρονα! Και έχουν και διαφορετική σημασία. Χαμός. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Εν τω μεταξύ, πάνω στη σημασία, βρήκα το εξής (από <a href="http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CF%89&dq=">εδώ</a>):</span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">[μσν. καταλαβαίνω < αρχ. καταλαμβάνω `κυριεύω, κυριεύω με το μυαλό, εννοώ΄ μεταπλ. κατά το λαμβάνω > λαβαίνω]</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Φαίνεται λοιπόν πως μάλλον η σημασία <em>κατανοώ</em></span><span style="font-size:85%;"> είναι μεταφορική. Τώρα πως φτάσαμε από εκεί, στο να θεωρείται το *<em>κατάλαβα</em></span><span style="font-size:85%;"> σωστό, και το <em>κατέλαβα</em></span><span style="font-size:85%;"> λάθος, ένας θεός ξέρει. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-5545906451845768982008-09-10T01:50:00.012+03:002008-09-10T03:35:35.584+03:00να μείνω; ή να περιμείνω;<p><span style="font-size:85%;">Περιμένει κανείς ότι θα υπάρχουν κανόνες, και σε αυτούς τους κανόνες θα υπάρχουν εξαιρέσεις. Και μετά συναντάς το εξής. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ναι μεν, αν μετακομίσω, θα <em>μείνω </em></span><span style="font-size:85%;"> σε νέο σπίτι, νέα περιοχή, αλλά εγώ θα <em>παραμείνω</em> ο ίδιος. Θα <em>επιμείνω</em></span><span style="font-size:85%;"> να με επισκεφθούν στο νέο μου σπίτι όλοι μου οι φίλοι, και θα... ε... θέλω να πω, θα είμαι εδώ όταν έρχονται. Και δε θα φύγω. Πως το λένε. Νομίζω θα <em>περιμείνω</em>. Όχι; Χμ. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αυτό δεν είναι εξαίρεση, είναι μάλλον χαζομάρα. Αλλά ας προσπαθήσουμε να το εξετάσουμε. Μήπως είναι πραγματική εξαίρεση; </span></p><p><span style="font-size:85%;">Μήπως ήταν από τα αρχαία χρόνια εξαίρεση; <a href="http://64.233.183.104/search?q=cache:sSMz0P3LksgJ:hodoi.fltr.ucl.ac.be/concordances/Achilles_Tatius_leu02/listsuffixe.cfm%3Flettre%3D068+%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CF%89&hl=en&ct=clnk&cd=11&client=opera">Μπα</a>. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Μήπως είναι αρχαίο ρήμα, το οποίο έχει επιζήσει μόνο του στη νέα ελληνική, και επομένως ακολουθεί πια τους κανόνες της νέας ελληνικής για το σχηματισμό του μέλλοντος; Χουμ. Όχι. Υπάρχουν όλα τα παραπάνω, και μερικά άλλα. Μέχρι και το <em>μείνει</em></span><span style="font-size:85%;"> έχει μείνει, για το όνομα του θεού. Ο σχηματισμός του μέλλοντος αυτών των ρημάτων (μένω, </span><span style="font-size:85%;">παράγωγα του νέμω, στέλλω, άντε στέλνω, σπέρνω κ.ά.), έχει επιζήσει ανέπαφος. Και όχι μόνο σε σύνθετα ρήματα, όπου είναι πιο εύκολο να επιζήσουν αρχαίοι τύποι (όπως για παράδειγμα στο <em>παρήγγειλα</em></span><span style="font-size:85%;">), αλλά και στο βασικό ρήμα, αυτούσιο. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Οπότε μάλλον κάπου έγινε λάθος και διαιωνίστηκε. Ο εξακολουθητικός μέλλων κάλυψε τον στιγμιαίο. Σε αυτό μάλλον επέδρασε και η σημασία του ρήματος. Αλλά μάλλον αυτό που επέδρασε πιο αποφασιστικά, εκτιμώ, είναι ότι το <em>περιμένω</em></span><span style="font-size:85%;"> είναι ρήμα που χρησιμοποιείται καθημερινά, από όλους. Βέβαια, και το <em>μένω</em></span><span style="font-size:85%;"> είναι στην ίδια κατηγορία, αλλά δε νομίζω ότι αυτό αποδεικνύει ότι δε φταίει η συχνή και καθημερινή χρήση για την παραφθορά. Κι άλλες λέξεις έχουν πάθει τα ίδια, αλλά φυσικά δε θα παραφθαρούν όλες οι λέξεις, μόνο μερικές, για τυχαίους λόγους. Άγνωσται αι βουλαί του όχλου. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Γενικά, οι πιο φθαρμένες και ταλαιπωρημένες λέξεις, είναι οι απλές, καθημερινές, που μάλλον επέζησαν την Τουρκοκρατία. Καλογυαλισμένες είναι συχνότερα αυτές που έχουν δημιουργηθεί ή αναστηθεί στα κοραήστικα, ουσιαστικά βγαλμένες από προθήκες, με ευλάβεια. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Παραδείγματα: </span></p><ul><li><span style="font-size:85%;">ξέρω </span></li><li><span style="font-size:85%;">δίνω </span></li><li><span style="font-size:85%;">αυγό</span></li><li><span style="font-size:85%;">βγαίνω</span></li><li><span style="font-size:85%;">κορίτσι</span></li><li><span style="font-size:85%;">αγόρι</span></li><li><span style="font-size:85%;">λεφτά</span></li><li><span style="font-size:85%;">κουτί</span></li><li><span style="font-size:85%;">βάζω</span></li><li><span style="font-size:85%;">παντρεύομαι</span></li><li><span style="font-size:85%;">πλεμόνι</span></li><li><span style="font-size:85%;">παίρνω</span></li></ul><p><span style="font-size:85%;">Και δεν ανέφερα καν ξένα δάνεια. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Εγώ πάντως, φλερτάρω πολύ με το <em>περιμείνω</em>. Μου φαίνεται ότι είναι όπως οι παραπάνω λέξεις, απλά είναι στην αρχή της διαδικασίας παραφθοράς. Και έχουμε μια ευκαιρία να το σώσουμε, όντες και λίγο συνεπέστεροι. Οπότε, κόσμε, ξεσηκώσου, μην "περιμένεις", γιατί αν "περιμενεις" τώρα, θα "περιμένεις" για πάντα, ίσως και χειρότερα. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-33108599721114634752008-09-06T11:58:00.010+03:002009-01-15T03:25:10.469+02:00ο άσφαλτος<p><span style="font-size:85%;">Αυτό το ποστ γίνεται για να λύσει μια παρεξήγηση, και έπρεπε μάλλον να είχε γίνει νωρίτερα. Είχα σχεδιάσει να είναι το πρώτο ποστ του μπλογκ, δεδομένου ότι εξηγεί τον τίτλο του, αλλά τελικά το πρώτο μου προέκυψε διαφορετικό. Οπότε ας επανορθώσω. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αρχικά παραθέτω από <a href="http://www.xplorer.gr/jokes/jokes_gr2.htm">εδώ</a>:</span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">Σε συνεντευξη στην Αννα Παναγιωταρεα:<br />-Εχετε κανει κανενα σφαλμα που το μετανιωσατε;<br />-Φυσικα. Σε αυτη τη ζωη κανεις δεν ειναι ασφαλτος.<br />Αντζελα Δημητριου</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Επίσης παραθέτω μόνο και μόνο επειδή είναι απίστευτο: </span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">Συνελήφθησαν 25 περίπου λούθροι κουδρομετανάστες (Εκφωνητής Alpha News 98.7FM)</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">:D </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αχέμ. Επιστρέφουμε στο θέμα μας λοιπόν. Όπως όλος ο κόσμος, κι εγώ γέλασα με τα λόγια της κυρίας Δημητρίου, δεδομένου ότι η παραπάνω παράθεση συνήθως συνοδεύεται από πλειάδα άλλων βλακειών που έχει πει, που είναι αδιαμφισβήτητα πιο άκυρες. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αργότερα όμως, αναρωτήθηκα εάν είχα δίκιο που γέλασα, αφού η λέξη άσφαλτος, παρά τη (δόκιμη) σύνδεση με το παράγωγο του πετρελαίου με το οποίο απλώνουμε δρόμους, φαίνεται να παράγεται σωστά από τη λέξη σφάλλω, και εκφράζει αυτό ακριβώς που ήθελε να πει η κυρία Δημητρίου. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Πιθανώς η αοιδός, συναγωνίστρια στο σκοπό μου κατά της δοκίμου έκφρασης, να κοίταξε τη δημοσιογράφο παγερά και να της ανέλυσε πως η λέξη <em>άσφαλτος</em> δηλώνει πως το ουσιαστικό το οποίο χαρακτηρίζει είναι απαλλαγμένο από σφάλματα, αφού παράγεται από το ρήμα <em>σφάλλω</em>. Πιθανώς να αναφέρθηκε στα ρηματικά επίθετα σε <em>-τος</em></span><span style="font-size:85%;">, όπως το <em>φατός</em></span><span style="font-size:85%;">, εκ του <em>φημί</em></span><span style="font-size:85%;">.</span><span style="font-size:85%;"> Από την άλλη ίσως και όχι. Δεν έχω δει τη συνέντευξη (και μάλιστα είχα μείνει με την εντύπωση ότι ήταν στην εκπομπή της Έλλης Στάη). Το σημαντικό είναι πως η Γλωσσική Αστυνομία συνέλαβε τη λέξη “άσφαλτος” και την επανέφερε στα γνωστά της καθήκοντα (την πέταξε στο δρόμο), και την αντικατέστησε ύπουλα με τη “δική της” λέξη “αλάθητος”. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Πάντως ο μόνιμος σύμβουλός μου, κύριος Μπαμπινιώτης, αναφέρει τη λέξη και με αυτή τη σημασία της. Και τέλος πάντων, στην προκειμένη περίπτωση πιστεύω ότι ακόμα και αν δεν την ανέφερε, δε θα δίσταζα να ισχυριστώ την ορθότητά της, η οποία φαίνεται σχεδόν σίγουρη. Μάλιστα η παραγωγή της είναι τόσο απλή και προφανής, που ακόμα και ένας άνθρωπος που γενικά έχει δείξει πως η γλώσσα είναι μάλλον ένα τεντωμένο σκοινί πάνω στο οποίο ακροβατεί, την παρήγαγε αυθόρμητα. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Νομίζω ότι αυτήν ακριβώς την πρακτική προσπαθώ να ενθαρρύνω, να μη φοβόμαστε να παράγουμε λέξεις. Προφανώς θα σφάλλουμε κάπου, κανείς δεν είναι άσφαλτος. Ωστόσο οι γλωσσολόγοι θα επισημάνουν αυτά τα λάθη, και μπορούμε να τα αποφύγουμε, χωρίς να θυσιάσουμε τη θάλασσα των λέξεων που δεν χρησιμοποιούμε τώρα υπό το ζυγό του "δοκίμου". Όσο κι αν ανατριχιάζω που το γράφω, πρέπει: μιλήστε όλοι όπως η Άτζελα (sic) Δημητρίου! </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία του (της, του) ασφάλτου, και είναι μία από τις ιστορίες αυτού του μπλογκ. Προσέξτε. <em>Δεν είμαι εγώ</em> ο άσφαλτος, ακόμα κι αν αυτό νομίζατε ότι υπονοούσα. Ήταν ένα ατόπημα, μια παραδρομή. Ένα λάθος. Χε. Η γλώσσα μας είναι πλούσια σε λέξεις που δηλώνουν το λάθος, και όλες φαίνεται να προσεγγίζουν την έννοιά του, είτε θεωρώντας ότι το λάθος είναι κάτι που κρύφτηκε, που δεν έγινε αντιληπτό, είτε ότι είναι ένα γλίστρημα, μια <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/soupa_145">σούπα</a>. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Παρεμπιπτόντως, έχω αποκτήσει μια δυσπιστία απέναντι σε διάφορες ετυμολογήσεις λέξεων, οι οποίες μαζί με την ετυμολόγηση δίνουν και μια φιλοσοφική/ρομαντική εξήγηση της προέλευσης της λέξης. Μία από αυτές τις λέξεις είναι η <em>αλήθεια</em></span><span style="font-size:85%;"> (μια άλλη, πιο σίγουρα άκυρη, είναι η λέξη <em>άνθρωπος </em></span><span style="font-size:85%;">και τα περί του *<em>άνω θρώσκοντος</em></span><span style="font-size:85%;">), για την οποία αν θυμάμαι σωστά μας έλεγαν ότι κυριολεκτικά σημαίνει "αυτό που δεν ξεχνιέται", και κατ' επέκταση αυτό που είναι αλήθεια, γιατί η αλήθεια δεν λησμονείται κ.ο.κ. (και ομόρφως καθεξής). </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και ο κύριος Μπαμπινιώτης αυτό γράφει. Γράφει όμως επίσης ότι η λέξη <em>λήθη</em></span><span style="font-size:85%;">, είναι ομόρριζη της λέξης <em>λάθος</em></span><span style="font-size:85%;">, και φαίνεται ότι οι λέξεις αυτές είχαν αποκτήσει τη μεταφορική τους σημασία ήδη από την αρχαία εποχή. Μήπως λοιπόν η λέξη <em>αλήθεια</em> δε σχηματίστηκε τόσο ρομαντικά, αλλά σημαίνει κυριολεκτικά "αυτό που δεν είναι λάθος"; Η διαφορά είναι μικρή, οι έννοιες μπλέκονται αρκετά, και επίσης, μη ων γλωσσολόγος, δεν μπορώ να ανακατασκευάσω μια πιθανή κατασκευή της λέξης από το θέμα <em>λαθ-</em>. Απλώς το αναφέρω, σε περίπτωση που κάποιος γνωρίζει και μπορεί να μας διαφωτίσει. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Αυτά περί λαθών, σφαλμάτων και ασφάλτων. </span><span style="font-size:85%;"><br /><br /></span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-54720594691220606412008-09-03T15:40:00.014+03:002008-12-02T04:42:55.945+02:00Αποριοδρόμιο, παράρτημα<p><span style="font-size:85%;">Μετά το προηγούμενο ποστ, κάποια μου επεσήμανε τη λέξη <em>διανεμητέος</em></span><span style="font-size:85%;">, και αρχικά σκέφτηκα πως είχα άδικο. Στη συνέχεια, είπα να το ψάξω λίγο, και καθ' ότι προς το παρόν οι πηγές μου δεν είναι και φοβερές, απεθύνθηκα στον αξιαγάπητο Γούγλη. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Βρήκα <a href="http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_047.html">αυτό</a>. Παραθέτω το σημαντικό: </span></p><blockquote><p><span style="font-size:85%;">Τα ρηματικά επίθετα σε -τέος εμφανίζονται από τον 5ο αιώνα και εξής και δηλώνουν την παθητική αναγκαιότητα να συμβεί ή να μη συμβεί ό,τι δηλώνει το ρηματικό επίθετο στο ουσιαστικό που προσδιορίζεται από αυτό, την ανάγκη δηλαδή να συμβεί στο ουσιαστικό ό,τι δηλώνει το ρήμα από το οποίο προέρχεται το ρηματικό επίθετο[...]</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Πιθανώς λοιπόν το <em>διανεμητέος</em></span><span style="font-size:85%;"> δεν είναι απάντηση. Αυτό όμως με έκανε να αναρωτηθώ: πόσο σίγουρος είμαι ότι η κατάληξη <em>-ιμος</em></span><span style="font-size:85%;"> σχηματίζει επίθετα που δηλώνουν ότι το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό δύναται να εκτελεί αυτό που δηλώνει το ρήμα από το οποίο σχηματίζονται; Σκέφτομαι ότι ίσως δεν είναι τόσο απόλυτο. Ομολογώ ότι μάλλον έπεσα στην παγίδα, έχοντας στο μυαλό μου την κατάληξη της αγγλικής, <em>-able</em></span><span style="font-size:85%;">, η οποία είναι εξαιρετικά χρήσιμη. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η παραπάνω έννοια της κατάληξης <em>-ιμος</em></span><span style="font-size:85%;"> δεν υπάρχει. Παραθέτω <a href="http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?t=1101">κάτι άλλο που βρήκα</a>: </span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">-ιμος -ιμη -ιμο [imos] & -σιμος -σιμη -σιμο [simos] & -ξιμος -ξιμη -ξιμο [ksimos] & -ψιμος -ψιμη -ψιμο [psimos], ανάλογα με το χαρακτήρα του συνοπτικού ρηματικού θέματος από το οποίο παράγεται : επίθημα επιθέτων παράγωγων από ρήματα· δηλώνει ότι το προσδιοριζόμενο είναι κατάλληλο, μπορεί ή πρέπει να δεχτεί την ενέργεια που εκφράζει το ρήμα από το οποίο παράγεται[...]</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Εγώ αναφερόμουν στην έννοια της καταλληλότητας και της δυνατότητας, όχι την τρίτη έννοια, του "πρέπει". Χαχα. Εδώ φυσικά, δεν ήθελα να γράψω ένα πρέπει σε εισαγωγικά, αλλά χρειάστηκα μια λέξη η οποία να δηλώνει την ιδιότητα κάποιου προσδιοριζόμενου ότι πρέπει. Την *<em>πρεπότητα</em></span><span style="font-size:85%;">, ας πούμε. Αλλά δεν. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Στη συνέχεια της παράθεσης, έχει και παραδείγματα, τα οποία με διευκολύνουν σε αυτό που θέλω να πω. Αρχικά έχει τα <em>εκλέξιμος</em>, <em>εκπαιδεύσιμος</em>, <em>επεξεργάσιμος</em></span><span style="font-size:85%;">, τα οποία έχουν ακριβώς την έννοια της δυνατότητας του προσδιοριζόμενου να Χ, όπου Χ το ρήμα από το οποίο προέρχεται η λέξη. Μετά όμως παρατίθεται το <em>κολάσιμος</em></span><span style="font-size:85%;">, όπου μάλλον η κατάληξη δηλώνει την *πρεπότητα </span><span style="font-size:85%;">(όχι θα κάτσω να σκάσω) </span><span style="font-size:85%;">του κολασμού. Γενικά, οι έννοιες είναι συναφείς και η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο είναι ισχνή, οπότε νομίζω ότι με ασφάλεια μπορούμε να θεωρήσουμε ότι εάν θέλουμε μια τέτοια λέξη (που να δηλώνει τη δυνατότητα), θα χρησιμοποιήσουμε την κατάληξη <em>-ιμος, </em></span><span style="font-size:85%;">και κατά περίπτωση οι λέξεις που θα σχηματιστούν μπορεί να έχουν λίγο διαφορετική σημασία, ανάλογα και με την έννοια του ρήματος που θα χρησιμοποιήσουμε. </span><span style="font-size:85%;"> </span></p><p><span style="font-size:85%;">Ενδιαφέρουσα (αλλά χωρίς βαρύτητα, μάλλον), είναι και η ύπαρξη της κατάληξης </span><a href="http://www.answers.com/topic/able-suffix"><span style="font-size:85%;">ως μετάφρασης του <em>-able</em></span></a><span style="font-size:85%;"> εδώ.</span></p><p><span style="font-size:85%;">Η κατάληξη <em>-τέος</em></span><span style="font-size:85%;">, από την άλλη, μου φαίνεται ότι δηλώνει μάλλον ότι το προσδιοριζόμενο <em>είναι</em></span><span style="font-size:85%;"> ή <em>θα είναι </em></span><span style="font-size:85%;">το αντικείμενο του ρήματος, είναι μια πραγματική δήλωση. Περισσότερα για τα ρηματικά επίθετα σε <em>-τος</em></span><span style="font-size:85%;"> και <em>-τέος</em></span><span style="font-size:85%;">, για όποιον ενδιαφέρεται, στο σύνδεσμο στην αρχή του ποστ. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Παρεμπιπτόντως, ψάχνοντας για πληροφορίες πάνω στο θέμα, βρήκα και μια <a href="http://www.ucy.ac.cy/conferences/eleto/Orogr-55c.htm">ενδιαφέρουσα συζήτηση</a> σχετικά με ορολογία, και πιο συγκεκριμένα με τη λέξη <em>αγωγιμότητα</em></span><span style="font-size:85%;">. Το ενδιαφέρον όμως της συζήτησης για μένα δεν είναι αυτή καθ' εαυτή η αγωγιμότητα, αλλά η αναφορά σε δύο αρχές της ορολογίας:</span></p><blockquote><span style="font-size:85%;">"[...]αρχή της «Εμμονής στην καθιερωμένη χρήση», μια άλλη, όμως, είναι η αρχή της «Γλωσσικής καταλληλότητας». Η πρώτη απαιτεί να μην αλλάζουμε καθιερωμένους όρους αν δεν υπάρχει σοβαρόςλόγος, ενώ η δεύτερη απαιτεί οι όροι να σχηματίζονταισύμφωνα μετουςκανόνεςτης αντίστοιχης γλώσσας (λ.χ. κανόνες σύνθεσης ή παραγωγής). Η «γλωσσική καταλληλότητα» ενός όρου, και ιδιαίτερα όταν αυτή αφορά σύνθεση και/ή παραγωγή στη γλώσσα μας, μπορεί να είναι πράγματι πολύ σοβαρός λόγος ώστε να παρακαμφθεί η αρχή της καθιερωμένης χρήσης."</span></blockquote><p><span style="font-size:85%;">Δεν ήξερα την ύπαρξη της πρώτης, αν και φανταζόμουν την ύπαρξη της δεύτερης. Συμφωνώ απόλυτα με τον κύριο. Η Γλωσσική Καταλληλότητα γαμάει την εμμονή στην καθιερωμένη χρήση (χωρίς κεφαλαία), όπου κι όποτε θέλει. Άντε γιατί έχουν αρχίσει και <a href="http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathbreak_1_25/08/2008_245691">οι εφημερίδες</a> να γράφουν *συγνώμη, και <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/fortono_4457/#lemma_4975">φορτώνω</a>. Ασταδιάλα ρε. Κάτι τέτοιες <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/arxidia_242">αρχές</a> (όπως και μια άλλη για την οποία διάβαζα τελευταίως σε μια <a href="http://www.sarantakos.com/language/bebaiot.html">πανέμορφη σελίδα</a>, η αρχή της προφύλαξης, αν και είναι πολύ πιο δικαιολογημένη), είναι κατά τη γνώμη μου για μπάτσες (δε με ρώτησε κανείς, δυστυχώς). </span></p><p><span style="font-size:85%;">Πραγματικά, η λογική αυτής της αρχής μου είναι αδιανόητη. Κάποτε όλος ο κόσμος νόμιζε ότι η Γη ήταν επίπεδη, και ότι στηριζόταν στην πλάτη ελεφάντων, κι αυτοί με τη σειρά τους στην πλάτη μιας γιγάντιας χελώνας. Ή τέλος πάντων, κάποιο από όλα αυτα ( ;-) ). Δηλαδή τι; "Ανακαλύψαμε ότι η Γη τελικά δεν είναι επίπεδη", "ναι αλλά αν αρχίσουμε να το διαδίδουμε, ο κόσμος θα μπερδευτεί. Άσε καλύτερα". Και μην ακούσω ότι είναι διαφορετικό. Το *<em>συγνώμη </em></span><span style="font-size:85%;">είναι ένα μικρό και εμφανές δείγμα, αλλά είμαι σίγουρος ότι η συχνή χρήση έχει καταστρέψει πολλές ακόμα λέξεις, καθώς και εκφράσεις και έννοιες, και σε όλα υπάρχει το αντικειμενικά σωστό, και το λάθος. Γιατί να μην το επιβάλλουμε λοιπόν; Πέρα από την ευρεία διάδοση του λάθους, δεν υπάρχει κάποια άλλη υπεράσπιση για τύπους όπως το *<em>συγνώμη</em></span><span style="font-size:85%;">. Και η ευρεία διάδοση του λάθους δεν μπορεί να αποτελεί λόγο ύπαρξης. Να πεθάνει, λοιπόν. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-42293206834318130072008-08-31T19:32:00.012+03:002008-09-03T15:38:04.543+03:00Αποριοδρόμιο<span style="font-size:85%;">Ένα σύντομο παράδοξο: πως γίνεται ο δρόμος των πεζών (κατά μία έννοια) να λέγεται πεζοδρόμιο, ενώ ο δρόμος των ποδηλάτων λέγεται ποδηλατόδρομος; Χουμ. Μήπως θα έπρεπε να λέγεται το πρώτο πεζόδρομος; Ή μήπως το δεύτερο ποδηλατοδρόμιο; Γιατί τότε θα ήταν καλή απορία πως θα ονομάζαμε αυτά που τώρα λέμε πεζόδρομος και ποδηλατοδρόμιο. </span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;">Πάντως το πεζοδρόμιο θα ήταν περίεργο όνομα για το δρόμο όπου περπατάνε και οι πεζοί και διασχίζουν τα αυτοκίνητα. Πρώτα πρώτα, δε θα είναι “δρόμος”, οπότε πως θα πηγαίνουν εκεί τα αυτοκίνητα; Ίσως αν το λέγαμε πεζόδρομο, όπως τώρα, να λύνονταν τα πράγματα. Επομένως, ας πούμε τη λωρίδα των ποδηλάτων, ποδηλατοδρόμιο. Πολύ όμορφα, δεν έχω αντίρρηση να οδηγώ το ποδήλατό μου στο ποδηλατοδρόμιο, αφού οι πεζοί περπατούν στο πεζοδρόμιο. Ισότητα. Ωστόσο δυσκολεύομαι λίγο με την ιδέα του ποδηλατοδρόμου Ολυμπιακών Διαστάσεων που βρίσκεται στο ΟΑΚΑ. Δηλαδή τι δρόμος είναι αυτός; Που πάει; Μου φαίνεται ότι κάνει κύκλους. Νομίζω ότι τελικά θα πάρω το αυτοκίνητό μου. Μια χαρά, θα οδηγώ στο δρόμο και τον αυτοκινητόδρομο, μπορεί να περάσω και κανέναν πεζόδρομο. Φυσικά, ούτε λόγος για να πάω στο αεροδρόμιο. </span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;">Το θέμα είναι πως ενώ αυτές οι λέξεις, ομολογουμένως, δεν παρουσιάζουν κανένα ορατό πρόβλημα στην καθημερινή γλώσσα, αποτελούν ένα δείγμα ασυνέπειας στην παραγωγή όρων (και εκτός αυτού, έχουν και πλάκα). Αυτό μπορεί να φαίνεται αρκετά αθώο, αλλά νομίζω ότι είναι σύμπτωμα της φιλοσοφίας που διακατέχει τη νεοελληνική (τουλάχιστον τη σχολική διδασκαλία της): μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε τις λέξεις ως έχουν, ενώ κανείς δε μας ωθεί να παραγάγουμε λέξεις. Ούτε και μας το απαγορεύει, βέβαια, αλλά δεν ενθαρρύνεται κιόλας. </span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;">Νομίζω ότι η ελληνική είναι μια γλώσσα της οποίας η παραγωγή λέξεων είναι μάλλον το φόρτε της, και ο ελληνικός λόγος θα ήταν πιστεύω πολύ πληρέστερος και πλουσιότερος, εάν η παραγωγή λέξεων ενθαρρυνόταν στην εκπαίδευση. Και δε μιλάω για ορολογία, όπως τα βλακοδρόμια και τα λοιπά, αλλά για λέξεις που μπορεί να χρειαστούν στην καθημερινή αλλά και στην όχι καθημερινή ομιλία. </span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;">Το αποτέλεσμα, πιστεύω, δε θα ήταν ότι θα παραγάγαμε περισσότερες λέξεις. Όχι κάτι τόσο ποσοτικό. Το πλεονέκτημα θα ήταν ότι θα αναγκαζόμαστε να αναζητήσουμε τρόπους παραγωγής λέξεων που θα παρήγαγαν έγκυρες λέξεις, θα αποκτούσαμε δηλαδή ένα σύνολο τυπικών κανόνων οι οποίοι θα διεύρυναν το φάσμα των εννοιών που καλύπτουμε. </span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;"><br /></span><span style="font-size:85%;">Όπως έχουν τα πράγματα, ο μόνος κανόνας παραγωγής που θυμάμαι να μάθαμε στο σχολείο, είναι πως όταν φτιάχνεις μια σύνθετη λέξη, εισάγεις ένα -ο- ανάμεσα στα συνθετικά :-\ τίγκα στην ευελιξία. Πουθενά δε μάθαμε πως φτιάχνεται ένα ουσιαστικό που δηλώνει το αποτέλεσμα ενός ρήματος, για παράδειγμα. Μαθαίναμε για υπάρχουσες λέξεις, ότι παρήχθησαν έτσι, και μάλιστα μας ανέφεραν πάνω-κάτω πως, αλλά δε φαίνεται να σκέφτηκε κανείς ότι μπορούμε να το κάνουμε και σήμερα αυτό. Για παράδειγμα, η λέξη πτώση, δηλώνει την πράξη του ρήματος πίπτω. Για το ρήμα βάλλω, όμως, η αντίστοιχη ενέργεια (*</span><em><span style="font-size:85%;">βλήση</span></em><span style="font-size:85%;">;) δεν υπάρχει. Άλλες αδέξιες προσπάθειες που έκανα για να την εκφράση είναι οι λέξεις </span><em><span style="font-size:85%;">πέταγμα</span></em><span style="font-size:85%;"> (που χαντακώνεται από το ότι είναι πιο δόκιμη η έννοια που βασίζεται στο αμετάβατο </span><em><span style="font-size:85%;">πετάω</span></em><span style="font-size:85%;">), και </span><em><span style="font-size:85%;">ρίξιμο, </span></em><span style="font-size:85%;">η οποία όπως ανακάλυψα, υπάρχει και στο λεξικό του κου Μπαμπινιώτη. Ομολογώ ότι δε με ικανοποιεί. Κάτι που να προέρχεται από τη ρίζα του βάλλω, δεν έχετε; Η απάντηση είναι πως δεν τις φτιάχνει πια το εργοστάσιο. </span><p><span style="font-size:85%;">Είναι αστείο πως η λέξη </span><em><span style="font-size:85%;">βλήμα</span></em><span style="font-size:85%;"> υπάρχει και χρησιμοποιείται κανονικότατα. Παρατηρήστε την και τη λέξη </span><em><span style="font-size:85%;">πτώμα</span></em><span style="font-size:85%;">. Πραγματικά νιώθω έτσι: </span></p><p><img style="float:none; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8LSTsg8282h1EithtwC_PG_DNxY9K8vr9a28EaM1A9o431BsNbK_awak_zgyCSX5mrX2vQt0wYAcKR0hD90ftpaAJoiaubOttc4pyVLtV7TAZe1JnPI9jxzb3cHZiOdyAagiE78QK13aR/s320/puzzle_missing_piece.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5240757617332106306" /></p><p><span style="font-size:85%;">Είναι σπαστικό. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Επίσης θέλω να ξεκαθαρίσω ότι γνωρίζω ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Κάθε φράση της μορφής "αυτή λέξη προέρχεται από αυτό το ρήμα" είναι μια υπεραπλούστευση. Οι γλωσσικοί μηχανισμοί γύρω από την παραγωγή λέξεων είναι μάλλον περίπλοκοι. Ωστόσο, υπάρχουν και εργαλεία, όπως οι κατάληξη -ιμος για παράδειγμα, που φαίνεται ότι είναι γενικής χρήσης. Όπως λέω <em>βιώσιμος</em> (πολύ δόκιμη λέξη), πρέπει να μπορώ να φτιάξω κάπως και το επίθετο που δηλώνει ότι το ουσιαστικό το οποίο χαρακτηρίζει μπορεί να διανεμηθεί. *<em>Διανεμήσιμος</em>; <em>*Διανομήσιμος</em>; Δε νομίζω. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Απλώς προς το παρόν τίποτα δεν μπορεί να διανεμηθεί σε αυτή τη χώρα, παρά μόνο περιφραστικά. </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-13924531631463061852008-08-27T20:41:00.011+03:002008-08-27T23:16:52.841+03:00διαφωνείτε; ελπίζω να είστε πολλοί.<p><span style="font-size:85%;">Συχνά τα πράγματα είναι απλά. Ο 'όχλος', ως αναμένεται, έχει πληθυντικό 'οι όχλοι'. Είναι βέβαια αξιοσημείωτο ότι ο όχλος δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη από πληθυντικό: πολλοί όχλοι είναι μάλλον ένας μεγάλος όχλος, οπότε η αναγκαιότητα αυτής της λέξης είναι μάλλον ασήμαντη. Και αυτή δεν είναι η μόνη λέξη που δεν χρειάζεται πληθυντικό. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι κακό. Μπορεί κάποτε, κάποια βασανισμένη ψυχή να χρειαστεί κάποια τέτοια λέξη, όπως οι όχλοι, οι διαχρονικότητες, ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. </span></p><p><span style="font-size:85%;">(για παράδειγμα, εμάς στο σχολείο μας είπαν στα αρχαία ότι τα ονόματα στα αρχαία δεν έχουν πληθυντικούς, όμως ο Κώστας Καρυωτάκης έγραψε κάποτε μια <a href="http://el.wikisource.org/wiki/Νηπενθή#.CE.9C.CF.80.CE.B1.CE.BB.CE.AC.CE.BD.CF.84.CE.B1_.CF.83.CF.84.CE.BF.CF.85.CF.82_.CE.86.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.BF.CF.85.CF.82_.CE.A0.CE.BF.CE.B9.CE.B7.CF.84.CE.AD.CF.82_.CF.84.CF.89.CE.BD_.CE.91.CE.B9.CF.8E.CE.BD.CF.89.CE.BD">μπαλάντα</a>, για την οποία χρειάστηκε διαφόρους πληθυντικούς ονομάτων. Κάποιος θα επιχειρηματολογήσει ότι ο Καρυωτάκης χρησιμοποίησε επώνυμα, και μάλιστα ξένων, οπότε αυτό δεν είναι καλό παράδειγμα. Αυτός ο κάποιος θα είναι κακός, και καλά θα κάνει να μην προσποιείται ότι δεν κατάλαβε τι θέλω να πω. Κανένας δε μας λέει ότι ο Καρυωτάκης δεν ήθελε να περιλάβει και Έλληνες στους άδοξους ποιητές, αλλά δίστασε λόγω της ασάφειας επί του θέματος. Άχρηστη παρένθεση τέλος )</span></p><p><span style="font-size:85%;">Το πρόβλημα εντοπίζεται όταν κάποιοι τύποι <em>χρειάζονται</em></span><span style="font-size:85%;"> μεν αλλά <a href="http://www.slang.gr/lemma/show/den_uparxei_3212">δεν υπάρχουν</a>. </span><span style="font-size:85%;"> Με αυτό θέλω να πω ότι, οι τύποι πάντα υπάρχουν, αλλά όσο να 'ναι, εάν χρειάζεσαι τη γενική πληθυντικού του 'λαβράκι', το λαβρακιών θυμίζει εσώρουχα, ενώ το λαβρακίων είναι μάλλον άστοχο. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Και κάποιες άλλες φορές, οι τύποι υπάρχουν, είναι ευέλικτοι, χρήσιμοι, έυηχοι... αλλά είναι 'αδόκιμοι', τημπουτάναμου. Ένα κλασικό παράδειγμα, το οποίο μου είχε κάνει εντύπωση από παλιά, είναι η λέξη 'διαφωνούντες'. Τη λέξη τη συναντάς παντού, και κυρίως σε επίσημα κείμενα, όπως άρθρα, ανακοινώσεις, δικαστικά έγγραφα και στις ειδήσεις. Δεν ξέρω πως στο καλό κατάφερε να περάσει για δόκιμη, αλλά το θέμα είναι ότι όλοι την αγαπάνε. Ο Γούγλης απαντά με <a href="http://www.google.com/search?client=opera&rls=en&q=%22%CE%BF%CE%B9+%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%82%22&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8">κάπου 8.250 σελίδες</a> όταν τον ρωτήσεις τη γνώμη του. Όταν όμως τολμήσει ένας μόνος του να εκφράσει τη διαφωνία του, η γλώσσα πνίγεται σε μια κουταλιά νερό, και δεν ξέρει πως να τον ονομάσει. Αυτός μπορεί να είναι 'διαφωνών', όμως ποιος θα τον αποκαλέσει έτσι; Αυτό είναι αρχαία μετοχή. Είναι... <a href="http://www.google.com/search?hl=en&safe=off&client=opera&rls=en&hs=dbQ&q=%22%CE%BF+%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CF%89%CE%BD%CF%8E%CE%BD%22&btnG=Search">ΑΔΟΚΙΜΗ</a> (ακόμα κι αν προσθέσουμε τα 40 αποτελέσματα για το "η διαφωνούσα"). </span></p><p><span style="font-size:85%;">Προφανώς, ο αγαπητός Γούγλης, που μας έδωσε και χώρο για να κάνουμε μπλογκ (δοξασμένο το bandwidth του), δεν είναι απόδειξη καμιάς γλωσσολογικής πρότασης, είναι όμως μια πρόχειρη ένδειξη της κατάστασης. Από την άλλη, ε</span><span style="font-size:85%;">ίναι αξιοσημείωτο πως στο λεξικό του κου Μπαμπινιώτη, η λέξη διαφωνών αναφέρεται κανονικά. Και προφανώς άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει μαθαίνοντας καθαρεύουσα, ή που έχουν έστω και στοιχειώδες ενδιαφέρον ή γνώση για τα αρχαία, θα τη χρησιμοποιήσουν.</span></p><p><span style="font-size:85%;">Το θέμα δεν είναι η συγκεκριμένη λέξη. Το θέμα είναι πως, με κάποιο μαγικό τρόπο, στη νεοελληνική έχουν επιζήσει εκφράσεις, τύποι, λέξεις της αρχαίας και της καθαρεύουσας, και έχουν καταντήσει "μαύρα κουτιά". Χρησιμοποιούνται ως έχουν, όχι λειτουργικά, αλλά διακοσμητικά (εάν χρησιμοποιούνταν λειτουργικά, θα έπρεπε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλοι τύποι τους, ανάλογα με τις ανάγκες του λόγου). Δείχνουν κυρίως ότι ο ομιλητής είναι γαμάτος, ξέρει και τη λέξη 'διαφωνούντες', π.χ. Και εάν πας εσύ να τις κλίνεις, να τις χρησιμοποιήσεις σε κάτι που θες να πεις, βρε αδερφέ, σε κοιτάνε ξινά λες και είπες 'της οδός'. Άμα πέσεις και σε φιλόλογο, μπορεί και να σε διορθώσει κι από πάνω. Άει σιχτήρ, δηλαδή. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Το θέμα είναι πως η ενεργητική μετοχή είναι πολύ χρήσιμη, και δεν υπάρχει καμία μα καμία λογική στην κατάργησή της. Και μην ακούσω τίποτα για δυσκολία εκμάθησης. Την παθητική μετοχή μια χαρά ξέρουμε να την κλίνουμε. Α, και η αστεία λεπτομέρεια της ημέρας: η παθητική μετοχή δε χρησιμοποιείται επιρρηματικά! Χοχο. Καταμερισμός. </span></p><p><span style="font-size:85%;">Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ ακόμα, αλλά μάλλον δε θα το κάνω για να μην παραγίνω κουραστικός. Στο διάολο οι διαφωνούντες, λοιπόν. Εγώ διαφωνώ μόνος μου, κι άμα τολμάτε αποκαλέστε με με την ιδιότητά μου. Ο τολμών και χάριν έχει, που λέει και η παροιμία. Δηλαδή, θέλω να πω, ο γοργών νικά. Δηλαδή αφήστε με, μπερδεύτηκα με όλες αυτές τις ενεργητικές μετοχές. Αυτά.</span><span style="font-size:85%;"> </span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-1595322789572250899.post-69270974828182817122008-08-25T16:48:00.005+03:002008-08-25T18:25:41.505+03:00Γεια σου, κόσμε!<p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Καλώς σας βρήκα. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Αυτό θα είναι ένα μπλογκ που θα ασχοληθεί με κενά, παράδοξα, και διάφορα άλλα ηλίθια φαινόμενα της νεοελληνικής γλώσσας. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Δεν είμαι γλωσσολόγος, ούτε φιλόλογος (μάλιστα το μπλογκ θα δείξει μάλλον εχθρικές διαθέσεις απέναντι στους δεύτερους). Είχα απλώς από πάντα ενδιαφέρον για τη γλώσσα. Πιστεύω ότι στην πορεία του μπλογκ, μπορεί να φανεί πως έχω αυταπάτες για τη βαρύτητα της αποψής μου, αλλά θέλω από τώρα να ξεκαθαρίσω πως έχω υπ' όψιν μου ότι αυτά που γράφω μπορεί να έχουν λάθη τα οποία δεν αντιλαμβάνομαι. Παρακαλώ όσους έχουν άποψη με βαρύτητα, να με διορθώσουν. Δεδομένης της έλλειψης ακαδημαϊκής παιδείας μου στο θέμα, μόνο έτσι θα μπορέσει το μπλογκ να μην είναι μια συλλογή από παπαριές που σκέφτηκα μόνος μου. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Κάτι ακόμα που θέλω να αναφέρω, από την αρχή, είναι ότι απεχθάνομαι το "δόκιμο". Πιστεύω ότι η εικόνα του φιλολόγου που διαγράφει μια λέξη από μια έκθεση, και την αντικαθιστά με μια "πιο δόκιμη", μας είναι εγκληματικά οικεία. Είναι η πηγή της κατάντιας της νεοελληνικής. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Και δεν πιστεύω ότι η νεοελληνική είναι αυτό το άρτιο , υπερπλήρες και πανέμορφο φαινόμενο, όπως προσπαθούσαν να μας πείσουν στο σχολείο. Τη βλέπω μάλλον σαν έναν άρρωστο, γέρο και δυσκίνητο οργανισμό, που κρατείται στη ζωή από γλωσσικά τεχνάσματα και μεταμοσχεύσεις κακής ποιότητας. Δε νομίζω ότι έχει συνέλθει (ούτε ότι θα συνέλθει ποτέ) από τους άγριους ξυλοδαρμούς που έχει δεχτεί τους τελευταίους πέντε-δέκα αιώνες. Οι πληγές έγιαναν πάνω από ακόμα σπασμένα κόκκαλα, κάποια άκρα με γάγγραινα κόπηκαν βιαστικά, με στομωμένα όργανα, και άφησαν πολλή μόλυνση. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Αρκετά με αυτά. Ας πούμε ένα δυο πράγματα για το μπλογκ. Έτσι όπως το βλέπω τώρα (που δεν είναι απαραίτητο ότι θα γίνει και έτσι), κάθε ποστ θα ασχολείται με ένα ηλίθιο φαινόμενο της νεοελληνικής, που θα μπορεί να είναι διαφόρων τύπων (π.χ. εννοιολογικό κενό, παράδοξο, παγίδευση εννοιών και άλλα τέτοια), και τα labels των ποστ θα έχουν μάλλον τον τύπο της ηλιθιότητας. Ακόμα δεν έχω λίστα με όλους τους τύπους, οπότε αυτό θα σχηματιστεί στην πορεία. </span></span></p><p><span style="font-family:lucida grande;"><span style="font-size:85%;">Και για να πούμε και τίποτα ον τόπικ, αρχίζω με μια απορία, που με έχει βασανίσει για πολύ καιρό. Πως στο καλό λέγεται στη νεοελληνική το join (το ρήμα); Και μην δω καμιά περίφραση, γιατί δε θα έχουμε καλή αρχή εδώ μέσα. </span></span></p>Namelesshttp://www.blogger.com/profile/05981491257268568547noreply@blogger.com2